Uyuşturucu bağımlılığına dikkat! Uzmanından tavsiyeler

Dünya ve Türkiye genelinde artan uyuşturucu bağımlılığı konusunda Klinik Psikolog Fatih Genç, ailelere, bireylere ve uyuşturucu tedavi süreçleriyle ilgili önemli açıklamalarda bulundu.

Uyuşturucu bağımlılığı, vücudun fonksiyonlarını olumsuz şekilde etkileyen maddelerin kullanılmasının zarar verdiği bilindiği halde bu maddelerin kullanılmaya devam edilmesi durumudur. Uyuşturucu bağımlılığının sadece bir faktörden dolayı değil biyolojik, psikolojik ve sosyal etkenlerden dolayı ortaya çıkabilir. Bağımlı kişi zaman geçtikçe madde kullanım sıklığını ve dozunu zaman ve koşullara göre yükselme durumu olabilir. Uyuşturucu bağımlılığı tedavisi erken dönemlerde teşhis edilip yapıldığında hem birey hem de aile için kısa zamanda iyi sonuçlar vererek olumlu dönütlere olanak sağlamış olur.

Açıklanan raporlara göre, her geçen gün uyuşturucu kullanımı sürekli artığı yönde olduğu bilgisine yer veriliyor. Uzman kişiler bu artışın olmasının, eğitimsizlik, maddi koşular ve aileler tarafından bilinçli olarak yetiştirilmeyen çocuklar gibi durumları neden olarak gösteriyor.

Urfa Değişim mikrofonlarına konuşan Psikolog Fatih Genç, uyuşturucu bağımlılığı sadece eğitimin düşük olduğu yerlerde ve bireylere değil herkese bulaşabilen bir hastalık olduğunu söyledi. Ayrıca uyuşturucu bağımlılığı konusunda ailelere tavsiyelerde bulunan Genç, ailelerin çocuklarıyla empati kurarak onlara gerekli tedavini alınması konusunda destek çıkmalarını ifade etti.

MADDE BAĞIMLILIĞI NEDİR?

Bağımlılık hastalığı ne olduğunu açıklayan Klinik Psikolog Fatih Genç, “Bağımlılık dediğimiz şey bir beyin hastalığıdır. Öncelik bunu kabul edip öğrenmemiz lazım. Bağımlılığın kötü ya da serseri bir insanla olmakla alakası yok. İnsanlar tarafından ilk başta serserilik denilebilir ama zamanla hastalık geliştikten sonra biz buna beyin hastalığı diyoruz. Uyuşturucu bağımlılığı ise kişinin çevresini ailesine işine okuluna hayatındaki birçok alana sosyo-ekonomik yapısına zarar verdiğini fark etmesine rağmen madde kullanımına engel olamamasıdır” dedi.

UYUŞTURUCU BAĞIMLILIĞI NASIL ORTAYA ÇIKIYOR?

Uyuşturucu bağımlılığın nasıl ortaya çıktığına değinen Psikolog Fatih Genç, “Uyuşturucunun bağımlılık yapma seviyesi maddenin saflık oranına ve kişinin kişilik özelliklerine bağlı birçok değişkenlik gösteriyor. Hemen ortaya çıkan bir şey değildir. Bu bir süreçten ibarettir. Genellikle insanlar bir kereden bir şey olmaz, merakla başlar. Aslında ben bağımlı değilim istersen bırakırım söylemleri gündeme gelmeye başlıyor. Bu tür konuşmalar kişileri bağımlılık hastalığına götüren bir süreçtir. Bağımlılığın gelişme hızı ise maddelerin cinsi ve saflık oranına göre değişiyor. Yani genel olarak bağımlılık bir anda ortaya çıkan değil belirli süreliler ve koşullar altında ortaya çıkan bir hastalıktır” şeklinde konuştu.

UYUŞTURUCU BAĞIMLILIĞIN SÜREKLİ ARTIŞ GÖSTERMESİNİN NEDENLERİ NELERDİR?

Uyuşturucu bağımlılığın dünyada ve Türkiye genelinde her geçen gün sürekli artmasının nedenlerini Fatih Genç şu şekilde sıraladı:

“Uyuşturucu bağımlılığı her geçen gün artıyor. Çünkü uyuşturucu bağımlılığı bulaşıcı bir hastalıktır. Bulaşıcı olmasının sebebi ise çünkü her içici bir potansiyel satıcıdır. Çünkü uyuşturucu kullanan insanlar zamanla uyuşturucuya para yetiştiremiyor en azından kendi içtikleri uyuşturucunun parasını çıkarmak için çevrelerindeki insanlara bunu bulaştırmak zorunda kalıyor. Başka sebepleri ise dünyada bunu etkileyen stres faktörleri vardır. Bunlar; göçler, savaş, pandemi, doğal afetler, günümüzün yaşam koşulları ve ekonomik şartlar insanın strese sürüklüyor. Bağımlı bireyle genelde istenmedik duygular karşısında uyuşturucu kullanımına başlıyorlar. İşte bunların üstüne bir de hayattaki stres faktörleri de üstüne eklenince kişileri uyuşturucu kullanımına sevk ediyor.

UYUŞTURUCUYA ERİŞİMİN KOLAY OLDUĞU BİR DÖNEM

 Bir de artık günümüzde uyuşturucu erişiminin kolay olması da etki eden bir faktördür. Bunu arz talep meselesi de etkiliyor. Uyuşturucu ülkemize dışarıdan gelmesini engellersek bile kendi ülkemiz içinde de uyuşturucu üretiliyor. Biz bu uyuşturucu üretimi de durdursak bile bu sefer uyuşturucu bağımlıları çakmak gazı ya da Bali çekmeye kalkarlar. Dolayısıyla biz hastalarla ilgilenmemiz gerekiyor. Koruyucu önleyici çalışmalar yapılması gerekiyor. Bir de bu konuda tedavi yöntemlerinin daha fazla geliştirilmesi gerekiyor.”

UYUŞTURUCU KULLANIMI EĞİTİM YA DA EKONOMİK ŞARTLAR ARASINDA Kİ İLİŞKİLER NASIL?

Uyuşturucu kullanımının eğitim ya da maddi koşullara bağlı olarak değil her şekilde ve durumda ortaya çıktığını aktaran Genç, “Biz zannediyoruz ki sadece yoksul ve eğitimsiz olan kişilerde uyuşturucu bağımlı ortaya çıkıyor. Bunun tam tersi de oluyor. Yani çok yüksek eğitim seviyelerinde olan ekonomik durumu çok iyi olan bireyler de uyuşturucu kullanımına başlayabiliyorlar. Bu hastalık din, dil ırk para ve eğitim seçmiyor. Herkese bulaşabilen bir hastalıktır” diye konuştu.

UYUŞTURUCU BAĞIMLILIĞI TEDAVİ SÜREÇLERİ

Uyuşturucu bağımlılığı tedavisini açıklayan ve bu tedavi süreçleri aktaran Genç, “Uyuşturucu bağımlılığı kapsamlı bir hastalıktır onun için çok boyutlu tedavi gerekiyor yani sadece ilaç tedavisi, psikoterapi tek başına etkili olmaz. Bağımlılık hastalığı bulaşıcı olduğu için doktor kontrolü altında olması gerekiyor. Benim bu konuda kendi şahsi fikrim bağımlılık arttıkça kişinin çevresine de zararı arttığı için yatılı tedaviler ve uzun süreli tedaviler etkili oluyor. Kişinin madde ile olan bağlantısını keserek tedavi edilmesi gerekiyor. Bu hastalığa sadece fiziksel ve ruhsal sorunlar yaşamıyorlar bunun yanında adli sorunları da beraberinde getiriyor” diyerek bu süreç hakkında bilgi verdi.

UYUŞTURUCU BAĞIMLILIĞI OLAN BİREYLERE TAVSİYELERİNİZ?

Madde bağımlılığı olan bireylere tavsiyelerde bulunan Fatih Genç, “Uyuşturucu kullanan insanlar ümitsiz olabilirler ne yapsam olmuyor ne yapsam bırakamıyorum diyerek bu gibi durumlardan dolayı da umutsuzluğu da katılabilirler. Yine çevrenizdeki bu arkadaşlarınız size düşmanmış gibi bakabilirler. Ne çaresiz ne de çevredeki insanlar sizin düşmanınız değildir. Bunun çıkış yolu ise uzmanlardan ve aileden destekle uyuşturucu bağımlılığından kurtulabilirsiniz. Favori maddeniz yerine başka bir maddeyi koymayın yani örnek vermek gerekirse bir kişi eroin kullanıyorsa eroini bırakıp alkole devam edeceğim dememesi gerekiyor” dedi.

ÇOCUKLARI UYUŞTURUCU BAĞIMLISI OLAN AİLELERE TAVSİYELERİNİZ?

Madde bağımlısı olan çocukların ailesi onlara nasıl davranması gerektiğini şu ifadelerle açıkladı:

“Aileler ise tavsiyem bağımlılık bir süre sonra aile hastalığına dönüşüyor. Aileleri de uyuşturucu kullanıcı birey gibi bu süreçte yıpranıyorlar. Öfke ve umutsuzluk gibi duygular yaşayabiliyorlar. Bu durumdan kurtulmak için hem ailelerin hem de madde kullanan bireylerin ilaç tedavisi ve psiko-sosyal destek ile üstünde gelebilirler. Bir de aileler empati kurmaları gerekiyor. Bunun yanında aileler birbirlerini suçlamamaları gerekiyor. Hastaların kendilerini nasıl bağımlı olarak kabul etmesi gerekiyorsa aileler de bu hastalığı inkâr etmemeleri gerekiyor. Birde çevrenizden saklamayın, uyuşturucu bağımlılığı gizli bir hastalıktır.

TEDAVİ OLACAK KİŞİ İLE BAĞIMLI MADDE ETKİSİNDEN İKEN LÜTFEN KONUŞMAYIN!

Bu yüzden saklamayarak çevrenizle beraber uyuşturucu bağımlısı olan çocuklarınıza faydanız olur. Tedavi olacak kişi ile bağımlı madde etkisinden iken lütfen konuşmayın, maddenin etkisi geçtikten sonra sağlıklı bir iletişim kurulup o şekilde bireyi tedaviye ikna edebilirsiniz.  Bağımlılık tedavisinde ailelerin iki uç noktadan ortaya yola ulaşması gerekiyor. Bir tarafta yumuşak davranan, oğlum yapmaz diyen aile diğer taraftan çok sert baskıcı aile modellerinden ortalara yaklaşımları gerekiyor.”

“GENEL OLARAK ÇOCUKLARI BİLİNÇLİ BİR ŞEKİLDE YETİŞTİRMEMİZ GEREKİYOR”

Ailesinde uyuşturucu bağımlısı olmayan ve bağımlılık konusundan ailelerin çocuklarına bu hastalık hakkında açıklayıcı bilgiler vererek kişinin bilinçli bir şekilde büyümesini sağlaması gerektiğini vurgulayan Genç, “Koruyucu ve önleyici çalışmalarda ailesine herhangi bir uyuşturucu bağımlı olmayan ailelerde yani şimdiye kadar bu hastalıkla karşılaşmayan aileler çocuklara uyuşturucu bağımlılığına yakalanmaması için şunlar yapabilir; çocuk ergenliğe girdiği dönemde mutlaka uyuşturucu bağımlı hastalarında çocukları bilgilendirmesi gerekiyor. Bu durumda korkmamanız gerekiyor. Genel olarak çocukları bu tür konularda bilinçli bir şekilde yetiştirmemiz gerekiyor. Bu konuda aileler uyanık olması gerekiyor yani çocuğunuzun gözü kızarık mı? Uyumuyor mu ya da uzun süre tuvalette mi kalıyor? Arkadaş çevresi değişti mi ya da kimler arkadaşlık yapıyor bunları bilmeniz gerekiyor. Uyuşturucu kullanan insanlardan neler oluyor gibi belirtilerin bilinmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.

BİR KİŞİ TEDAVİ OLDUKTAN SONRA TEKRAR UYUŞTURUCUYA BAŞLAMA OLASILIĞI VARDIR

Kişilerin tedavi olduktan sonra tekrar başlama olasılığı olduğunu fakat tedaviden sonra yapılana köklü değişikliklerle beraber bu durumun azaldığını bildiren Genç,” Bir kişi tedavi olduktan sonra tekrar uyuşturucuya başlama olasılığı vardır. Bağımlılık hastalığını şeker hastası olan bir insanı benzetebiliriz yani bu tedavinin ömür boyu devam etmesi gerekiyor. Tedavi olduğunuz halde bile bazen bağımlılık geçmiyor. Yani uzun süren bir beyin hastalığıdır. Bu durum sizi ümitsizliğe sevk etmesin. Kontrol altına alındığı zaman herhangi bir sorun olmaz. Tekrar başlamayan kişileri ise doktorlarını dinleyen gerekli ilaçlarını kullanan kişiler bir daha başlama olasılığı çok düşüktür. Hayatında köklü değişiklikler yapan kişiler de tekrar başlama olasılığı düşüyor. Arkadaş ve çevre değişikliği de uyuşturucuya tekrar bağlama oranı azalıyor” bilgisini paylaştı.